Đánh Taiwan ? Vai trò của Không Quân Tàu.. – Trần Lý

Trần Lý

     Trong kế hoạch tấn chiếm Taiwan, Bộ Tổng tham mưu PLA có phác thảo việc phối hợp các Quân chủng Bộ binh, Hải Quân, Không Quân và Lực lượng Phi đạn chiến thuật (Rocket Force).. Vai trò của Không Quân d8ược xác định là (1) Yểm trợ cho cuộc đổ bộ của Bộ binh bằng các phương tiện của HQ và (2) làm chủ không phận tại khu vực đổ quân cùng phong tỏa Đảo quốc Taiwan ngăn chặn việc tiếp viện cho Taiwan..

    Chiến tranh Ukraine đã cho thấy một đạo quân hùng mạnh tấn công thật nhanh qua biên giới, dù trên bộ, đã không thành công để chiếm đóng được Thủ đô Kiev của Ukraine trong một cuộc chiến được dự trù là ngắn ngày! Bắc Kinh đâ phải nhìn vào thực tế và nghĩ đến một kế hoạch lâu dài để khuất phục Taiwan .. vì Tàu nhận thức được thực tế là ‘chưa‘ đủ khả năng để chiếm đóng Taiwan bằng phương thức tấn công vượt biển.. và chưa ước đoán được khả năng quân sự của Taiwan ?

• Tập trận và Đe dọa

      Các cuộc tập trận phong tỏa Taiwan từ 2021 đã cho thấy, phần nào, chiến thuật của PLA-AF trong kế hoạch phong tỏa Taiwan..

   Diễn biến vài cuộc tập trận của PLA :

• Ngày 4 tháng 19, 2021: 56 phi cô của KQ Tàu đã xâm nhập ADIZ (Vùng Nhận diện và Phòng không) của Taiwan. Đây là con số xâm nhập cao nhất diễn ra trong một ngày, tuy nhiên theo dõi đường bay của các phi cơ này, thì mối đe dọa chưa được xem là nguy cơ  sẽ tấn công.. Taiwan và có lẽ chỉ là những thăm dò khả năng phòng thủ của Taiwan ?
• Ngày 28 tháng 11, 2021 : 6 phi cơ thả bom H-6 và 6 phi cơ chiến đấu, 2 loại J-10 và J-16, cùng bay theo là 1 phi cơ tiếp nhiên liệu trên không Y-20U, 2 phi cô KJ-500 cảnh báo sớm và kiểm soát trên không, một Y-9 chống chiến tranh điện tử, tất cả bay qua Eo biển Ba Sĩ (Bashi Channel), phía Nam Taiwan và bay tiếp quanh vùng biển phía Đông của Taiwan..

      (Eo Bashi nằm giữa Taiwan và Quần đảo Bataan, Philippines; nối biến Phi và biển Đông)

• Tháng 5-2022, Hành Không Mẫu hạm Liaoning đến vùng biển phía Đông Taiwan và thực tập cho máy bay lên-xuống….

     Những cuộc tập trận quy mô hơn :

• Tập trận 4-15 Tháng 8-2022

    Cuộc tập trận ‘phong tỏa Taiwan’ quy mô nhất từ trước, đã diễn ra khi để ‘đáp lại’ chuyến viếng thăm Đài Loan của Chủ tịch Quốc Hội Mỹ (trong thời gian này) Nancy Pelosi, vào ngày 2 tháng 8-2022, bất chấp các phản đối ngoại giao của Chính Phủ Tàu và các đe dọa của giới chức Quân sự Tàu.. Cuộc tập trận kéo dài 1 tuần, thực tập bắn phi đạn và ‘đạn thật’ tấn công các mục tiêu giả định, được Tàu thông báo trước, để thuyền bè không đi vào  trong 6 khu vực bao quanh Taiwan. Cuộc Tấn công ‘giả’ phối hợp tất cả mọi quân binh chủng Tàu và do Tướng He Weidong, Cựu Tư lệnh Quân Khu Miền Đông, đang là Phó Chủ Tịch Quân Ủy Trung ương của Đảng Cộng Sản Tàu trực tiếp chỉ đạo.

                                                      Tập trận  8-2022

Cuộc tập trận 2022 này có một số điểm được các nhà nghiên cứu chiến thuật quân sự chú ý và phân tích :

• Khu vực 1 : Là khu vực dự trù cho cuộc Hành quân đổ bộ ngay tại vùng biển Eo Taiwan, và đây là lần đầu tiên Tàu tổ chức tập trận tại đây ! và cũng là lần đầu chiến hạm và phi cơ Tàu vượt qua Tuyến đường ‘tưởng tượng’ phân chia Lục địa và Đảo Đài loan (median line)
• Khu vực 2 : Đây là vùng Biển Phía Đông ‘China Sea’, vùng phía Bắc của Taiwan, nơi có nhiều thương cảng và quân cảng quan trọng của Taiwan (như Thương cảng Taipei và Thương cảng Keelong, 2 cảng này trách nhiệm 60% tổng lượng hàng hóa xuất-nhập của Taiwan); cũng tại đây Taiwan có các Phi trường Taipei Songshan (vừa quân và dân sự), Phi trường Quốc tế Taoyuan.. Khu vực chiến lược cho cuộc đổ bộ , có những bãi biển có bãi cát thoai thoải như Xinjinshan, Zhouzi Bay, Saliun..
• Khu vực 3 (kề cận Khu vực 2) : Bờ biển Fulong gần Keelung và Bờ biển Zhuangwei, dải đụn cát Lize tại ven biển Hạt Yilan (vùng bãi cát Lize là địa điểm thuận tiện duy nhất cho cuộc đổ bộ vào vùng phía Đông của Taiwan.

Khu vực này này gần với chuỗi đảo Nansei của Nhật và nằm trong EEZ của Nhật..Vị trí chiến lược để ngăn chặn các tiếp vãn từ hướng Nhật đến Taiwan..

• Khu vực 4 : Vùng biển phía Đông Taiwan, xa nội địa Tàu, cửa mở ra Thái Bình dương. Bờ biển này có những quân cảng và căn cứ quân sự  quan trọng của Taiwan như Căn cứ HQ Hualien và CC KQ Taitung). Vùng này còn có các Căn cứ của Lực lượng Phòng vệ Nhật đặt trên Đảo Nansei..Mục tiêu của Tàu là để ngăn chặn các tiếp viên từ  Hạm đội Nhật và Mỹ
• Khu vực 5 : Vùng biển  phía Nam đảo Taiwan giữa với Philippines (vùng Bashi Channel là vùng chiến lược, hải trình chuyên chở hàng tiếp liệu, và thềm biển là nơi có đặt các hệ thống cáp ngầm viễn thông..
• Khu vực 6 :  Vùng biển Tây-Nam Taiwan, xa hơn về phía Nam. Khu vực các phi cơ chiến đấu Tàu thường xuyên hoạt động. Tại khu vực này Taiwan có Hải cảng quan trọng Kaohsiung (trách nhiệm cho 60% hàng hóa chuyên chở bằng đường biển đến Taiwan..

     Các điểm quan trọng trong cuộc tập trận 2022 này là :

• Lần đầu tiên, Tàu cho phóng các phi đạn hành trình gắn đầu nổ, vào các mục tiêu chọn lựa trước, tại các Khu vực 2, 3, 4 và 6.

     Các phi đạn được phóng đi từ Fujian (Phúc Kiến),Quảng Tây và Chiết giang

• Vùng 4 nhận nhiều phi đạn nhất, phóng từ Chiết giang và Phúc Kiến (vòng (5) màu đỏ, trên sơ đồ)
• Phi đạn Phóng từ Quảng Tây nhắm vào Vùng 6 (các vòng đỏ 2,3)

     Các phi đạn hành trình tầm ngắn (short-range ballistic) được sử dụng trong cuộc tập trận, thuộc 2 loại Dong-Feng 15B và Dong-Feng 16, trong số này 4 phi đạn đã bay qua lãnh thổ Taiwan..

      Trong cuộc tập trận này Tàu cũng sử dụng các  UAV (Unmanned Aerial Vehicle ) và  drone trinh sát ..bay theo quanh Taiwan, có thể để quan sát thành quả của các phi đạn (assessment) khi đánh vào các mục tiêu giả định .

    (Lực lượng Phòng không Taiwan đã xác định được tất cả các điểm phóng phi đạn và đường bay của các phi đạn này..trước khi đến mục tiêu)

• Tập trận tháng 12-2022

   Những cuộc tập trận của PLA  trong thời gian cuối tháng 12-2022, ngoài khơi phía Đông Taiwan, chú trọng vào tập luyện cho các phi cơ chiến đấu bay lên và đáp trở lại trên các Hàng Không Mẫu Hạm Liaoning và Shandong.. Thực tập bắn đạn thật, hành quân chống tàu ngầm.. Trên 200 lượt máy bay chiến đấu cất cánh từ HKMH.. Hoa Kỳ và Nhật đều theo dõi kỹ các cuộc tập trận này..

• Tập trận 8 tháng Tư 2023

Sau khi TT (sắp mãn nhiệm kỳ) Thái Anh Văn dự định ghé Quốc Hội Mỹ trong một cuộc viếng thăm bán chính thức, khi Bà chuyển máy bay tại Mỹ..vào 6 tháng 4-2023 .

   Cuộc tập trận 4-2023 cho thấy chiến thuật của PLA sử dụng Không quân trong cuộc phong tỏa Taiwan (nếu xảy ra). Trong cuộc thực tập quân sự này, PLA sử dụng Pháo binh tầm xa (bắn đi từ bờ biển bên lục địa), Hàng Không mẫu hạm, các chiến hạm phóng phi đản và đủ loại phi cơ chiến đấu.. PLA đã dùng các mục tiêu trên  Đảo Pingtan (của Tàu) ngoài khơi Phúc Kiến, để các chiến hạm thực tập tác xạ.. đạn thật.

    Các phi cơ của KQ Tàu bay vượt lằn ranh ‘chia đôi’ Eo biển. Chiến đoàn  HKMH Shandong tập luyện ngoài khơi phía Đông Taiwan, với 120 lần lên xuống của các phi cơ J-15, bay xâm nhập vùng ADIZ của Taiwan

      Vài chi tiết về cuộc tập trận ‘cảnh cáo ?’ này  :

• Ngay đầu tháng 4 (sau khi có tin tức dự trù về chuyến đi của TT Thái Anh Văn) PLA Navy đã gửi  3 chiến hạm đến tập bắn đạn thật tại vùng Biển phía Đông Taiwan: Frigate Xiangtan (lớp 054A) và 2 destroyer Taiyuan ( lớp 052D) Taizhou (lớp 956EM) ; Trong lúc đó,  Chiến hạm thủy-bộ tấn công Hainan (type 075) cũng thực tập đổ bộ  tại bãi biển Quảng Đông..

    Ngày 4 tháng 4, 15 phi cơ và 3 chiến hạm Trung Cộng hoạt động quanh Taiwan, trong đó 2 phi cơ xâm nhập ADIZ của Taiwan. Các Chiến đoàn đổ bộ của Tàu (72nd Group Army) tập luyện ráo riết. Destroyer Changchun (type 052C) di chuyển quanh vùng Bắc Taiwan, tiếp cận với vùng biển Nhật..

      Từ 8 tháng 4 đến 10 tháng 4,  Bộ Chỉ Huy PLA, Quân Khu miền Đông tuyên bố một Cuộc tập trận để HQ Tàu sẵn sàng tuần tra, phong tỏa quanh Taiwan , gọi là Chiến dịch “Joint Sword”, sê được thực hiện quanh khu vực Bắc và Nam Taiwan, cùng lúc với các hoạt động của KQ trên không phận phía Đông Taiwan

     PLA chứng tỏ khả năng bao vậy và phong tòa Taiwan bằng các lực lượng Hải quân và Không quân, đồng thờ có thể đổ quân vượt Eo biển tán công Taiwan. Các Chiến hạm HQ Tàu thực tập các cuộc oanh kích từ xa, phòng không, chống tàu ngầm, thả mìn phong tỏa các hải trình dẫn vào Taiwan .Các Destroyer như Taiyuan ,vào gần trong khoảng 24 hải lý tiếp giáp với thềm lục địa Taiwan

   Các phi cơ Tàu liên tục xâm nhập vùng ADIZ (71 chiếc); 8 chiến hạm HQ Tàu hoạt động ngoài khơi, Chiến đoàn HKMH(Carrier Strike Group) Shandong hoạt động cách Taiwan khoảng 260 hải lý tại vùng biển tiếp giáp với vùng EEZ của Nhật.

  Riêng ngày 19/4,70 phi cơ và 11 chiến hạm của PLA hoạt động quanh Taiwan,  trong đó 35 phi cơ vượt tuyến chia đôi Eo Taiwan..4 chiếc J-15, cát cánh từ HKMH Shandong xâm nhập ADIZ của Taiwan (Shandong đã lại gần Taiwan hơn, trong khoảng 50 hải lý). Phi cơ bay gần hơn nữa, 24 hải lý..Ngày cuối (20 tháng 4) của cuộc thao dượt, PLA ‘khoe’ sức mạnh của Chiến đoàn HQ Shandong, gồm 2 destroyer (type 055 và 052D), 2 frigates (type 054A) và tàu chở dầu tiếp vận type 901, cùng một tàu ngầm nguyên tử đi theo. Bộ Quốc Phòng Taiwan cho biết quanh Taiwan có đến 91 phi cơ cùng 12 chiến hạm và 54 chiếc vượt làn ranh phân đôi Các J-15 từ Shandong tiếp tục xâm phạm vùng ADIZ của Taiwan..

    Sau đó PLA tuyên bố chấm dứt cuộc thao dượt và đã hoàn toàn.. thành công !

    Bất kể các phản ứng của Tàu, ngày 16 tháng Tư, chién hạm USS Milius (lớp Arleigh Burke), sau khi hải hành qua các vùng biển quanh các đảo mà Tàu tự dành chủ quyền tại Quần đảo Trường Sa, đã tiếp tục đi qua Eo biển Taiwan.. viện dẫn Luật Quốc tế về Quyền Tự do Hải hành..

• Tập trận 2024 !

   Tàu dùng “Tập trận’ như hành vi cảnh cáo và đe dọa Taiwan ? nên ngay sau khi TT Taiwan Lại Thế Đức tuyên thệ nhậm chức, và để tỏ thái độ ‘không hài lòng với TT  Lại, Tàu lại biểu diễn màn  tập trận , lần này giới hạn hơn , chỉ kéo dài.. 2 ngày !

    Điểm đặc biệt của lần tập trận mới nhất này, là có sự tham dự của Lực lượng Phòng Thủ ven biển (Coast Guard) CCG, của Tàu (sau khi có cuộc va chạm giữa một thuyền cá, đánh cá bất hợp pháp, của Tàu với một Tàu phòng vệ Duyên hải của Taiwan, ở gần Đảo Kim Môn)..

  Tàu CCG Nantong di chuyển gần Eo biển, có tài Taiwan Zheng He theo sau khoảng 0.6 hải lý

    Bộ trưởng Quốc Phòng Taiwan cho biết có đến 16 tàu của CCG quanh Taiwan và các Đạo Kim Môn, Mã Tổ trong ngày đầu của cuộc tập trận 2024 này..CCG có thể sẽ là một yếu tố được sử dụng trong cuộc phong tỏa (nếu xảy ra?)

    Cuộc tập trận 2024 có vẻ ‘nhỏ’ hơn, thu gọn  và PLA giữ khoảng cách 24 hải lý bên ngoài Taiwan.. tập trận bên ven biển Hoa lục và không vượt qua làn ranh giữa Eo biển..

   Cuộc tập trận này, đúng hơn là một cuộc thao dượt (?), vẫn chỉ để chứng minh khả năng ‘phong tỏa Taiwan ? nhưng lại bộc lộ điểm yếu là ..Tàu không thể tấn công vượt Eo biển..!

• Vài chi tiết đáng ghi lại về Không quân Tàu ?

   Qua các cuộc tập trận của PLA,Lực lượng chính để ‘phong tỏa’ Taiwan sẽ là Hải Quân cùng Lực lượng Phi đạn tầm xa phóng từ nội địa bên trong Tàu ? Không Quân đóng góp hạn chế hơn , bay tuần tra không phận Taiwan, ngăn chặn các hoạt động của Không quân Taiwan ?

• Các loại phi cơ được sử dụng :

-Phi cơ chiến đấu : Chengdu J-10, J-11, Shenyang J-16 ; Su-30

    Chengdu J-10 (Mãnh Long), do Tàu chế tạo, đưa vào sử dụng từ 2005. KQ Pakistan có 36 chiếc .Quảng cáo là bay nhanh được Mach 1.8, tầm xa 1800km, cao độ 18km, trang bị các phi đạn đối không PL-8 , -10,-15 và đối đất KD-88, nhiều loại bom điều khiển bằng radar..J-10 được dùng nhiều nhất trong KQ Tàu với khoảng 600 chiếc.Tàu hy vọng J-10 có thể đối đầu được  với F-16s (?)

      Shenyang J-11 , phiên bản copy từ Su-27 (Nga), chế tạo từ 1998, khoảng 400 chiếc , trang bị rập theo Su-27 !

      Shenyang J-16, phát triển từ J-11, Không quân Tàu sử dụng từ 2015 với khoảng 240 chiếc Tàu hy vọng J-16 có thể đối đầu với F-15s của Mỹ ? với các đặc điểm kỹ thuật tương đương ? Thuộc loại phi cơ nghênh cản và không chiến; và yểm trợ hành quân dưới đất..

– Phi cơ thả bom Xian H-6

Sản xuất theo giấy phép nhượng quyền của Nga, theo mẫu Tu-16, từ 1959 và sử dụng từ 1969; khoảng 230 chiếc được chế tạo, vẫn còn là Phi cơ thả bom thông dụng của KQ Tàu; KQ Ai cập nhận một số nhưng.. phế thải tất cả từ 2000; Iraq có 4 chiếc nhưng đều bị hư hại từ 1991..

– Phi cơ trinh sát, cảnh báo điện tử từ xa  : Shaanxi Y-8J ,Shaanxi KJ-500

      Shaanxi Y-8 là một phi cơ vận tải hãng trung, Tàu chế tạo theo mẫu của Antonov An-12, tuy An-12 đã ngưng sản xuất từ lâu, nhưng Tàu tiếp tục sản xuất Y-8, thay đổi trang thiết bị để dùng trong các mục đích quân sự. Khoảng 170 chiếc đã được chế tạo làm phi cơ dân dụng và tuần tra viễn dương..

        Shaanxi KJ-500, phi cơ AEW&C tối tân , thế hệ mới của KQ Tàu (có 35 chiéc), radar cảnh báo , bay trên không, trang bị các hệ thống cảnh báo, đa nhiệm, có radar tròn bên ngoài, trên nóc thân. HQ Tàu cùng sử dụng. Tầm báo động từ xa khoảng 400 km.

• Phi cơ tiếp nhiên liệu trên không  Xian YY-20A (Aerial Refueling )

  Được chuyển từ Phi cơ vận tải hạng nặng Y-20. chở được khoảng 90 tấn nhiên liệu,chế tạo theo kiểu C-17.  Phi cơ dính dáng tới vụ Gián điệp Su Bin (2016) lấy trộm các bản thiết kế C-17, F-22 và F-35 của Boeing.. KQ Tàu hiện có 8 chiếc .

                             KJ-500

– Phi cơ của HQ, từ HKMH : J-15

    Phi cơ của Tàu, sản xuất từ mẫu T-10K-3 chưa hoàn tát  (tiền thân của Su-33 ) Tàu mua lại của Ukraine năm 2001, tháo từng mảnh và sản xuất rập khuôn (reverse-engineered). J-15 được xem là loại phi cơ chiến đấu có thể sử dụng trên các HKMH, có thể so sánh với các F-14 Tomcat cùa HQHK.

                                         J-15 cất cánh từ HKMH Liaoning

                                                                               Tràn Lý 6-2023

Nguồn: Mr. TL chuyển